Nis projekti për krijimin e ADN-së artificiale njerëzore

Një projekt i paprecedent shkencor për krijimin e ADN-së njerëzore nga e para ka nisur në Mbretërinë e Bashkuar, duke hapur një kapitull të ri në biologjinë sintetike dhe mjekësinë gjenetike.I financuar fillimisht me 10 milionë paund nga organizata bamirëse mjekësore Wellcome Trust, projekti synon të ndërtojë seksione të tëra të ADN-së sintetike me qëllimin përfundimtar: krijimin e një kromozomi të plotë njerëzor.

Dr. Julian Sale nga Laboratori i Biologjisë Molekulare në Kembrixh e quajti këtë “hapin gjigant të radhës” në biologji. “Po ndërtojmë qeliza rezistente ndaj sëmundjeve, që mund të përdoren për të rigjeneruar organe të dëmtuara si zemra apo mëlçia,” tha ai për BBC News.Megjithatë, projekti ka ngjallur shqetësime etike dhe morale të thella. Kritikët paralajmërojnë për rreziqet e krijimit të “njerëzve të përmirësuar” ose të armëve biologjike. Dr. Pat Thomas nga grupi Beyond GM theksoi se “shkenca mund të ripërdoret për qëllime të këqija, përfshirë edhe për luftë”.

Shkencëtarët sigurojnë se projekti do të kufizohet vetëm në laboratorë dhe nuk do të përdoret për të krijuar jetë artificiale. Por sipas Prof. Bill Earnshaw nga Universiteti i Edinburgut, “xhindi ka dalë nga shishja” dhe kontrolli i kësaj teknologjie mund të jetë i vështirë në të ardhmen.

Për të adresuar shqetësimet e publikut, një ekip i veçantë i shkencave sociale do të ndjekë projektin paralelisht, duke përfshirë mendimet e qytetarëve për ndikimin dhe etikën e kësaj teknologjie.

“Pyetja nuk është nëse kjo teknologji do të zhvillohet, por si dhe kur. Ne kemi zgjedhur ta udhëheqim zhvillimin në mënyrë të përgjegjshme,” tha Dr. Tom Collins nga Wellcome.

Ky projekt shënon një tjetër përvjetor historik – 25 vjet nga përfundimi i Projektit të Gjenomit Njerëzor – dhe sinjalizon fillimin e një epoke të re, ku njeriu mund të mos jetë më vetëm lexues i ADN-së, por edhe krijues i saj.

TikTok rikthehet në Shqipëri, ndalimi njëvjeçar bie pa zhurmë pas tre muajsh

Platforma TikTok është rikthyer zyrtarisht në Shqipëri, pas më shumë se tre muajsh nga vendimi i qeverisë për ta ndaluar për një periudhë njëvjeçare.

Qytetarët shqiptarë kanë raportuar sot se kanë akses të plotë në aplikacion, pa asnjë kufizim, siç ishte përpara datës 13 mars 2025 kur ndalimi hyri në fuqi.

Vendimi për mbylljen e përkohshme të TikTok u mor nga Këshilli i Ministrave më 6 mars 2025, me qëllimin e deklaruar për të mbrojtur fëmijët dhe të rinjtë nga përmbajtje të dëmshme që nxisin dhunë dhe bullizëm. Ministrja e Arsimit, Ogerta Manastirliu, e përshkroi atëherë masën si një ndërhyrje të përkohshme për të vendosur kritere sigurie dhe rregulla për përdorimin e platformës në bashkëpunim me vetë kompaninë.

Vendimi pasoi konsultime të gjera me mbi 65 mijë prindër dhe mësues në më shumë se 1,300 takime në të gjithë vendin. Shtysa për nismën ishte edhe klima publike pas një ngjarjeje tragjike më 18 nëntor 2024, ku një fëmijë 9-vjeçar u vra nga një bashkëmoshatar – ndonëse më pas u konstatua se ngjarja nuk kishte lidhje direkte me TikTok.

Megjithatë, ndalimi rezultoi të ishte joefektiv. Shumica e përdoruesve arritën ta anashkalonin përmes përdorimit të rrjeteve private virtuale (VPN), çka çoi në një rritje rekord prej 1200% të përdorimit të VPN-ve vetëm në ditën e parë të ndalimit, sipas të dhënave të ProtonVPN. TikTok mbeti ndër aplikacionet më të përdorura, me rreth 1.53 milionë përdorues aktivë mbi moshën 18 vjeç në fund të vitit 2024.

Një analizë e Pikasa Analytics tregoi se ndalimi pati efekt minimal në përdorimin e platformës. U vu re një rënie modeste prej 3.3% në numrin e postimeve, ndërsa shikimet e videove u rritën me 14% në krahasim me javën para ndalimit.

Rikthimi i aksesit në TikTok ka ndodhur pa zhurmë e bujë dhe pa njoftim publik.

TikTok mbetet ndër platformat më të preferuara nga të rinjtë shqiptarë. Sipas të dhënave të Kepios, 35% e përdoruesve janë në moshën 12–25 vjeç, ndërsa audienca ndahet në 52.7% meshkuj dhe 47.3% femra.

Aplikacioni, në pronësi të kompanisë kineze ByteDance, është subjekt debatesh të shumta në mbarë botën për ndikimin e tij tek të rinjtë dhe sigurinë e të dhënave.

/Monitor

“Vërshojnë” investimet turke në Shqipëri 

Jo vetëm me të shkuarën historike, kulturën apo kinematografinë, por Turqia lidhet ngushtë me Shqipërinë edhe për sa i përket investimeve. Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, në një vlerë prej 50 milionë eurosh, investimet nga Turqia kanë dominuar në tremujorin e parë të 2025.

Investitorët turq rezultojnë të kenë zbritur nga froni ata holandezë, të cilët rezultojnë me 49 milionë euro investime në Shqipëri.

Shifrat zyrtare tregojnë se 13.8% e investimeve të huaja direkte vijnë nga Turqia, rreth 13.5% nga Holanda, 12.7% e investimeve janë nga Italia, 8.6% Austria, 7.7% janë nga Gjermania, 7% rezultojnë investime nga Kosova, 3% nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ndërsa në 19% të investimeve nuk tregohet vendi i origjinës për arsye konfidencialiteti.

Në shumicën prej shteteve më të mëdhaja investitore në Shqipëri, ka pasur një rënie të fluksit të investimeve në tre muajt e parë të 2025. Kështu, edhe pse Turqia dominon aktualisht, ka pasur një rënie me 5.6% në krahasim me fundin e vitit 2024. Investimet nga Holanda janë pakësuar me 15%, ndërsa ato nga Italia, i cili është investitori i tretë më i madh në Shqipëri me 46 milionë euro investime, rezultojnë me një rënie prej 11%.

Megjithatë, investimet e Emirateve të Bashkuara Arabe, Greqisë dhe Serbisë nuk kanë ndryshuar në raport me tremujorin pararardhës, ndërsa vetëm investimet prej Qipros, Gjermanisë, Norvegjisë, Panamasë dhe Sllovenisë rezultojnë me rritje. Konkretisht,  investimet gjermane u shtuan me gati 22% në tremujorin e parë.

Nga ana tjetër, investimet nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës u regjistruan në nivelet më të ulëta që prej 2022.

/SCAN/

Tirana do të mirëpresë Samitin e NATO-s në 2027 – Rama: U vendos unanimisht

Nëpërmjet një postimi në “Facebook”, Kryeministri Edi Rama njoftoi se është vendosur unanimisht se Samiti i NATO-s në 2027 do të mbahet në Tiranë. 

Ky vendim ëshë marrë në Hagë, aty ku janë mbledhur liderët e vendeve anëtare të Aleancës. 

Liderët e 32 vendeve anëtare të NATO-s u mblodhën në një klimë të trazuar luftash për shkak të situatës në lindjen e mesme, ndërsa kryefjala e këtij takimi ishte kërkesa e Uashingtonit për të rritur buxhetet e mbrojtjes në 5% të PBB. 

Aksident në aksin Peqin–Elbasan, automjeti bie nga ura

Një aksident i rëndë ka ndodhur në orët e pasdites në segmentin rrugor kombëtar Peqin–Elbasan.

Sipas informacioneve paraprake, një automjet, i cili dyshohet se po lëvizte me shpejtësi të lartë, ka humbur kontrollin mbi një urë dhe ka rënë poshtë saj.Ende nuk ka të dhëna të konfirmuara mbi pasojat e këtij aksidenti, ndërsa autoritetet janë në vendngjarje dhe po punojnë për të zbardhur rrethanat.

Një linjë e re turistike për Shqipërine,108 turiste amerikane ne portin Durres

Kroçera eksploruese “National Geographic Orion” është akostuar për herë të parë në Portin e Durrësit me 108 turistë amerikanë në bord.

Ndërsa e konsideron këtë një linjë të re turistike për Shqipërinë, kryeministri Edi Rama bëri të ditur se “Shqipëria është përfshirë për herë të parë në këtë linjë prestigjioze që përshkon Greqinë, Shqipërinë dhe Kroacinë, duke sjellë vëmendjen ndërkombëtare mbi destinacionet tona historike dhe natyrore”. linjë e re turistike për Shqipërine.

🛳️“National Geographic Orion” akostohet për herë të parë në Portin Durrës me 108 turistë amerikanë🇺🇸🫶🇦🇱

🦅Shqipëria është përfshirë për herë të parë në këtë linjë prestigjioze që përshkon Greqinë, Shqipërinë dhe Kroacinë, duke sjellë vëmendjen ndërkombëtare mbi destinacionet tona historike dhe natyrore🤝🎒🥾🏖️

Ngjarjet dhe veprat penale ne Fier ne 24 oret e fundit

Drejtoria Vendore e Policisë Fier

Specialistët për Hetimin e Trafiqeve të Paligjshme ndaluan shtetasin e shpallur në kërkim A. Ç., 42 vjeç, pasi Gjykata e Fierit i ka caktuar masën e sigurisë “Arrest në burg” për veprën penale “Trafikimi i mjeteve motorike”. 42-vjeçari u kap nga shërbimet e PKK Rinas, në hyrje të Shqipërisë.

Specialistët për Hetimin e Krimeve Ekonomiko-Financiare referuan materialet në Prokurori, ku nisi procedimi penal për shtetasit R. O., 24 vjeç, O. D., 35 vjeç, E. Sh., 24 vjeçe dhe N. M., 48 vjeçe, pasi nuk kishin kasë fiskale në subjektet që administronin në plazhin e Divjakës.

Specialistët për Hetimin e Krimeve të Komisariatit të Policisë Lushnjë referuan materialet në Prokurori, ku nisi procedimi penal për shtetasit:

-K. B., banues në fshatin Karbunarë e Madhe, pasi zjarri që ka ndezur për të djegur mbeturina, ka dëmtuar një sipërfaqe toke;

-S. Ll., banues në fshatin Rrupaj, pasi zjarri që ka ndezur për të djegur mbeturina, ka dëmtuar veshjen e disa serave në afërsi;

-B. Sh., 22 vjeç, banues në Lushnjë, pasi dyshohet se ka ushtruar dhunë ndaj babait të tij.

Specialistët për Hetimin e Krimeve të Komisariatit të Policisë Divjakë referuan materialet në Prokurori, ku nisi procedimi penal për shtetasen L. L., 60 vjeçe, pasi dyshohet se ka ushtruar dhunë ndaj bashkëshortes së djalit të saj.

Në Komisariatin e Policisë Fier ka kallëzuar shtetasi M. H., 29 vjeç, banues në Fier, se babai i tij, shtetasi K. H., 65 vjeç, është larguar nga banesa që më datë 19.06.2025. Punohet për gjetjen e 65-vjeçarit.

Materialet procedurale iu referuan Prokurorisë pranë Gjykatës së Shkallës së Parë të Juridiksionit të Përgjithshëm Fier, për veprime të mëtejshme.

Vetëv*ret ne FIER 31 vjecarja, humb jeten ne Spital

Drejtoria Vendore e Policisë Fier

Gjatë natës, dyshohet se është vetëvarur në banesën e saj, në fshatin Ngjeqar, shtetasja E. A., 31 vjeçe, e cila si pasojë, ka humbur jetën në spital. Një grup i posaçëm hetimor po punon në drejtimin e Prokurorisë, për të sqaruar rrethanat e rastit.

Materialet procedurale iu referuan Prokurorisë pranë Gjykatës së Shkallës së Parë të Juridiksionit të Përgjithshëm Fier, për veprime të mëtejshme.

1...101112...513Faqja 11 nga 513