BIRN: Gara e pabarabartë e 11 majit, si do të zgjidhen deputetët e rinj

Diku nga korriku i vitit 2001, zgjedhjet ishin mbajtur, por nuk kishin përfunduar. Një foto që me gjasa do të hyjë në histori, nëse dikush do të marrë mundimin të merret me studimin e historisë së zgjedhjeve, u shfaq në gazetat e kohës. Në foto, kryetari i atëhershëm i Partisë Socialiste, Fatos Nano, foli në një tribunë të improvizuar. Sipër kokës së tij, një tabelë e modelit të kohës së komunizmit shkruante “PTT Bubullimë”. Ishte kjo tabelë që dekonspironte vendndodhjen dhe llojin e katrahurës ligjore e zgjedhore që u diskutua gjatë.

Partia Socialiste i kishte varur shpresat në fitoren e një mandati qeverisës me tre të pestat e parlamentit në një skemë gjerësisht të kritikuar, në të cilën, në një nga zonat e Shqipërisë, zona me numër 60 dhe e njohur si Dushk, Lushnjë, ku bën pjesë edhe fshati Bubullimë, duhej të votonte në një mënyrë të tillë që të prodhonte plot 11 mandate deputetësh, 6 për qind të të gjitha mandateve, ndonëse zona në fjalë përbënte vetëm 1% të të gjithë votuesve në vend.

Gazetat në atë kohë i vunë një nofkë kësaj manovre duke e emërtuar atë “Sistemi i Dushkut”, një epitet për të përshkruar se si makinacionet e pacipa politike deformojnë vullnetin e votuesve duke i dhënë një partie të caktuar, më shumë pushtet nga sa qytetarët i kanë dhënë.

Në zgjedhjet e vitit 2001, Partia Socialiste mori 41 për qind të votave dhe 73 mandate, ose 52% të parlamentit.

U bë disa vite tashmë që panorama mediatike shqiptare nuk është më aq vibrante sa të krijojë emërtime të tilla për manipulimet politike, kështu që, sistemi aktual i krijuar vitin e kaluar nga një marrëveshje e re mes PD-së dhe PS-së me lista kandidatësh të mbyllura dhe të hapura nuk ka marrë ndonjë emërtim të tillë alegorik.

Megjithatë, gara e 11 majit pritet të jetë thellësisht e pabarabartë dhe e përqendruar mes anëtarëve të së njëjtës parti që përplasen për pak mandate brenda listës së hapur.

Garë e pabarabartë

Deputeti socialist, Erion Braçe deklaroi të dielën në një postim në median sociale se gara në të cilën ai merr pjesë është “e pabarabartë”. Ky në fakt është një konkluzion që, me gjasa, vjen me vonesë.

Në fakt, që nga viti 2008, kur Rama, në atë kohë, kryetar i opozitës dhe Berisha, në atë kohë kryeministër, ranë dakord për sistemin me lista të mbyllura, PD dhe PS kanë krijuar me forcën e votave të tyre një sistem zgjedhor thellësisht të pabarabartë me një garë të dominuar nga dy udhëheqësit politikë dhe me një forcë parlamentare gjithnjë e më besnike ndaj tyre.

Në vitin 2008, Berisha dhe Rama ndanë Shqipërinë në 12 qarqe dhe vendosën një prag në masën 5% për të shmangur rrezikun që partitë e vogla të mund të fitonin mandate në Qarkun Tiranë, qarku i vetëm i madh ku pragu 5% bënte sens, sepse në qarqet e tjera, numri i mandateve është aq i ulët sa, edhe nëse merr 5% të votave, pra kalon pragun, merr zero mandate.

Ky ishte sistemi me të cilin shqiptarët votuan në zgjedhjet e vitit 2009 e 2013, ndërsa në zgjedhjet e vitit 2017, tre partitë e mëdha të vendit konkurruan të ndara, ndërsa Rama fitoi mandatin e parë qeverisës me vetëm një parti që nga viti 1997.

Në vitin 2021, ndryshimet e njëanshme në Kodin Zgjedhor, të cilat Rama i bëri me votat e të ashtuquajturës opozitë e re, krijoi sistemin me lista të mbyllura, por me votë pëlqyese, një sistem në të cilin, qytetari zgjidhte një parti dhe pastaj i jepte një votë njërit prej kandidatëve të saj. Kjo votë pëlqyese nuk caktoi në mënyrë domethënëse se kush nga kandidatët do të shkonte në parlament, këtë e caktuan kryetarët përkatës, por shërbeu gjithsesi si një formë kontabilizimi i makinerisë elektorale të çdo kandidati.

Listat e hapura dhe të mbyllura

Në krahasim me listat e mbyllura të zgjedhjeve 2009, 2013 e 2017, si dhe të listave të mbyllura me votë pëlqyese të vitit 2021, sistemi elektoral i këtij viti ngjan se është edhe më ekstrem. Shqiptarët do të ftohen të votojnë një parti të caktuar, dhe një kandidat, por deputeti që do të dërgojnë në parlament do të jetë një tjetër, i cili nuk do të votohet por është “emërtuar”, teorikisht nga partia përkatëse por praktikisht nga kryetari takues.

Në fletën e votimit do të kenë një listë të dytë të kandidatëve, të cilët, në pjesën dërrmuese, nuk do të shkojnë në parlament. Kjo është një skemë që qartazi favorizon sërish dy kryetarët në dy gjëra; e para, që aftësia e tyre për të kontrolluar grupet parlamentare të jetë e plotë, dhe, e dyta, që makineritë elektorale të mbështetura në “korrupsion publik” apo klientelizmi politik të jenë në garë të plotë me njëra-tjetrën për të siguruar mandate elektorale shtesë dhe rrjedhimisht, shumicën e ardhshme parlamentare.

Fleta e votimit e miratuar nga KQZ do të ketë dy seksione, një seksion sipër ku do të gjenden emrat e kandidatëve të listave të mbyllura dhe një seksion tjetër, ku do të gjenden listat e kandidatëve në garën e hapur. Qytetari do të duhet të zgjedhë, fjala vjen, kandidatin nr. 37 në listën e partisë X, ndërsa vota e tij do të dërgojë në parlament, jo kandidatin e zgjedhur prej tij, por kandidatin e parë nga lista e mbyllur, të cilin e ka caktuar kryetari.

Në Tiranë, në listat e hapura ka 37 kandidatë për secilën parti, por, nëse Partia Socialiste përsërit suksesin e vitit 2021 dhe merr 18 mandate, pra më shumë se gjysmën, atëherë 12 mandate i cakton kryetari ndërsa të 37 kandidatët e tjerë konkurrojnë në praktikë për vetëm 6 vende.

Në radhët e opozitës, nëse rezultati nuk ndryshon dhe ajo fiton 17 mandate që mori PD dhe LSI kur garuan veçmas katër vjet më parë, atëherë 12 janë të caktuar nga Berisha, ndërsa 5 mandatet e mbetura janë në garë për t’u fituar nga 37 kandidatët e listës së hapur të kësaj partie. Me pak fjalë, pavarësisht se votuesit përkatës të PS-së apo PD-së mund të pëlqejnë njërin apo tjetrin kandidat, ata që shkojnë në parlament janë persona, emrat e të cilëve në listën e votimit nuk i voton dot.

Nëse, për kandidatët e partive të mëdha në listat e hapura, gara është e pabarabartë deri në absurditet, për partitë e vogla gara është edhe më e padrejtë. Këto parti, pavarësisht nëse pretendojnë të marrin 1, 2 apo 5 deputetë dhe pavarësisht nëse pretendojnë që këto deputetë t’i marrin në një qark të caktuar, për të fituar të drejtën për të garuar, duhet të plotësojnë me kandidatura të gjitha qarqet me lista të plota.

Kryeministri Edi Rama u tall të hënën me një parti të vogël, kryetari i së cilës ka kandiduar, mes të tjerëve, edhe të atin. Gjasat janë që kjo ka ndodhur jo për shkak të pretendimeve të babait të Adriatik Lapajt për mandat deputeti, por për shkakun e thjeshtë se të gjitha partive, pavarësisht se sa të vogla, duopoli Rama – Berisha i ka caktuar detyrimin ligjor absurd që të kandidojnë me lista të plota. Ndërsa dy partitë e mëdha mund të joshin kandidatë për vendet humbëse, jo me mundësinë për t’u bërë deputet, por me premtimin për akses në sistemin klientelist të këtyre partive, partitë e vogla nuk kanë se si të bëjnë ndryshe veçse t’i mbushin listat si të munden. Për shembull, në vitin 2017, një parti e vogël e quajtur MEGA, (Minoriteti Etnik Grek për të Ardhmen), shkaktoi të qeshura naive kur kandidoi pothuajse një lagje fshati, shumica me të njëjtin mbiemër, për deputetë në të gjithë Shqipërinë. Kjo parti që, siç sugjeron emri, synon të përfaqësojë minoritetin grek të Shqipërisë, i cili banon kryesisht në qarqet Gjirokastër e Vlorë, detyrohej të gjente kandidatë edhe në Kukës, Dibër apo Shkodër, ku nuk kishte realisht synim për të konkurruar.

Gjithsesi, një vendim i Gjykatës Kushtetuese bëri që në këto zgjedhje, për herë të parë, të mos ketë prag për partitë e vogla, të cilat, së paku në Qarkun Tiranë, do të kenë mundësi reale për të fituar mandate. Aktualisht janë së paku pesë parti të reja që po garojnë me pretendimin për të marrë mandate. Hamendësimi që mund të bëhet bazuar në rezultatet e zgjedhjeve 2021 është që këtyre partive u nevojiten mes 12 mijë dhe 17 mijë vota për të marrë një mandat. Por nëse të pesta marrin nga, fjala vjen, 10 mijë vota secila, pavarësisht se 50 mijë votat e tyre përbëjnë gati 12% të të gjitha votave të hedhura në Tiranë, votat e tyre digjen.

Mandatet e humbura nga “votat e djegura” të partive te vogla u shkojnë partive të mëdha.

Për shembull, në zgjedhjet e vitit 2021, Partia Lëvizja Socialiste për Integrim doli pa mandat në qarqet Durrës, Korçë, Berat e Vlorë, për shkak se i munguan pak vota. Kjo njihet si anësia e formulës D-Hondt, e cila përdoret për llogaritjen e mandateve, formulë që favorizon partinë më të madhe, duke dhënë mandate shtesë qoftë edhe për një votë të vetme. Për shembull, në zgjedhjet e vitit 2021, Partia Socialiste mori një mandat deputeti për çdo 10,244 vota të marra ndërsa PD mori një deputet për çdo 10,716 vota e LSI mori një deputet për çdo 27 mijë vota. Partia Socialdemokrate sfidoi edhe vetë formulën kur arriti të marrë tre mandate me vetëm 35 mijë vota ose një mandat për çdo 11,800 vota.

Votat për partitë e vogla, ose e ashtuquajtura Votë Proteste, nuk kanë munguar gjatë zgjedhjeve të shkuara, por këto vota nuk kanë sjellë deri më sot rezultat zgjedhor të vlefshëm për maxhorancën qeverisëse. Situata mundet të ndryshojë kësaj here. Në rast se pesë parti të vogla arrijnë të marrin pesë apo më shumë mandate në Qarkun Tiranë, ku i kanë shanset më të mëdha, maxhoranca qeverisëse mund të ndryshojë dhe duopoli politik PD-PS i themeluar në vitin 2008 me marrëveshjen Rama-Berisha për listat e mbyllura mund të hyjë në rrugën e thyerjes./BIRN

Breshëri plumbash mbi “CFO Pharma”, policia njoftim zyrtar

Informacion paraprak

Rreth orës 08:10, në sallën operative të DVP Tiranë, ka ardhur njoftimi se në rrugën dytësore të autostradës “Durrës – Tiranë”, gjatë natës, dyshohet se është qëlluar me armë zjarri në drejtim të fasadës së një ndërtese.

Nga të shtënat janë shkaktuar vetëm dëme materiale. 

Grupi hetimor, në drejtimin e Prokurorisë, po punon për identifikimin dhe kapjen e autorit/ëve dhe për zbardhjen e rrethanave të rastit.

U perdoren armët zanore në tubimin e Beogradit

Thirrjet u shtuan në Serbi për një hetim të pavarur mbi raportet se forcat e sigurisë përdorën një armë zanore të ndaluar kundër turmave në një tubim të madh paqësor kundër korrupsionit fundjavën e kaluar, megjithëse autoritetet e mohuan me forcë.

Grupet e të drejtave të njeriut dhe zyrtarët e opozitës në Serbi pretendojnë se një armë e tillë, e cila lëshon një rreze të drejtuar për të paaftësuar përkohësisht njerëzit, u përdor në protestën e së shtunës, edhe pse ajo është e ndaluar në Serbi.

Ata thanë se do të paraqesin padi në gjykata ndërkombëtare dhe vendase kundër atyre që urdhëruan sulmin.
Presidenti autoritar dhe pro-rus i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, mohoi sërish se pajisja e kontrollit të turmave ishte përdorur, duke e quajtur atë një “gënjeshtër të ligë” të synuar për të “shkatërruar Serbinë.”

Ai tha se së shpejti do të ftojë Byronë Federale të Hetimeve të SHBA-së (FBI) dhe gjithashtu Shërbimin Federal të Sigurisë të Rusisë (FSB) për të hetuar pretendimet.

“Është e rëndësishme që historia të shohë se si ata gënjyen,” tha ai, duke iu referuar atyre që pretendojnë se u përdor arma zanore.

Zyrtarët serbë kanë pranuar në mënyrë të tërthortë se policia kishte shtuar armën e kontrollit të turmave në arsenalin e saj rreth dy vjet më parë, por këmbëngulin se ajo nuk u përdor gjatë protestës së së shtunës.

Në peticionin e saj online, të nënshkruar nga mbi gjysmë milioni njerëz, lëvizja opozitare “Ndryshimi” i kërkoi Kombeve të Bashkuara, Këshillit të Evropës dhe Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë një hetim të pavarur “për përdorimin e një arme zanore më 15 mars kundër protestuesve paqësorë në Beograd.”

Peticionit kërkon që hetimi “të përfshijë aspektet mjekësore, ligjore dhe teknike të ndikimit të saj në shëndet dhe të drejtat e njeriut.”

Ish-presidenti serb Boris Tadiç gjithashtu tha se “do të kërkojë ndihmë ndërkombëtare për të përcaktuar të vërtetën rreth ngjarjeve që shkaktuan një shkelje të rëndë të sigurisë publike dhe rrezikuan shëndetin dhe jetën e qytetarëve serbë në protestën e së shtunës.”

Qindra mijëra njerëz zbritën në kryeqytetin e Serbisë të shtunën për të protestuar kundër vdekjes së 15 personave nga shembja e një strehe në një stacion treni më 1 nëntor. Demonstratat pothuajse të përditshme që nisën si përgjigje ndaj tragjedisë kanë tronditur pushtetin dhjetëvjeçar të Vucicit, me shumë që fajësojnë aksidentin për korrupsionin e përhapur në qeveri.

Pamjet nga protesta tregojnë njerëzit duke qëndruar në heshtje për 15 minuta për viktimat e stacionit të trenit kur papritmas një tingull i mprehtë shkakton panik. Një fotograf i Associated Press në vendngjarje tha se njerëzit filluan të shpërndaheshin në panik, duke lënë rrugën kryesore të qytetit pothuajse bosh teksa ranë mbi njëri-tjetrin.

Ekspertët e sigurisë thonë se ata që ekspozohen ndaj armës përjetojnë dhimbje të mprehta në veshë, çorientim dhe panik. Ekspozimi i zgjatur mund të shkaktojë çarje të daulles së veshit dhe dëmtime të pakthyeshme të dëgjimit.

Shumë prej atyre që thonë se ishin në epiqendrën e sulmit të dyshuar u ankuan në mediat sociale për dhimbje të forta koke, të përziera dhe çorientim.

Disa ekspertë të sigurisë kanë pretenduar se pajisja amerikane Long Range Acoustic Device (LRAD) — një mjet i specializuar që emeton valë zanore me frekuencë të lartë në distanca të mëdha — u përdor gjatë protestës. Këto pretendime nuk mund të verifikohen në mënyrë të pavarur.

Vuçiç, i cili thotë se protestat e udhëhequra nga studentët universitarë janë pjesë e një komploti perëndimor për ta rrëzuar nga pushteti, ka paralajmëruar se të gjithë ata që përhapin dezinformata do të mbajnë përgjegjësi në gjykatë.

Borë ne pranvere ! Në Stëblevë trashësia e dëborës arrin në 10 cm

Pak ditë pasi festuam pranverën, rikthehet dimri.Reshjet e dëborës kanë mbuluar zonat malore. Në Stebleve trashësia e dëborës ka arritur rreth 10 cm.

Ndërkohë rruga është e kalueshme dhe pa probleme.Prani te dëborës ka edhe në Qafë Thanë. Nuk ka probleme ne qarkullimin e mjeteve në aksin nacional.

205 milionë lekë për pastrimin e bregdetit – Hapet tenderi në prag të sezonit turistik për plazhe më të pastra

Me afrimin e sezonit veror turistik, Operatori i Blerjeve të Përqendruara ka shpallur hapjen e tenderit për shërbimin e pastrimit të zonës bregdetare për bashkitë Vlorë, Himarë dhe Sarandë. Fondi limit i përllogaritur në total është është dyqind e pesë milion e katërqind e gjashtëdhjetë e një mijë e katërqind lekë.

Sipas dokumentit të publikuar në Agjencinë e Prokurimit Publik, operatori i shërbimit është i detyruar të bëje grumbullmin dhe transportin e mbetjeve nga pikat e grumbullmit të tyre deri ne pikën fundore të depozitimit të tyre. Ky shërbim do të kryhet jo më pak se 2 herë për çdo zonë, brenda fashës orare 18.00-06.00.

Organizimi i procesit të punës duhet të bëhet në mënyrë të tillë që të gjitha punimet të kryhen brenda orëve të natës, duke filluar jo më parë se ora 18.00, me qëllim që në orën 06.00 zona e kontraktuar të jetë krejtësisht e pastër.

Gjithashtu në dokument theksohet se, autoriteti kontratues ka të drejtë të inspektojë në çdo kohë dhe në përfundim vendet e grumbullimit të mbetjeve për të parë kryerjen e shërbimeve, respektimin e standarteve të kërkuara, rregullave dhe cilësisë së kërkuar dhe për të vendosur ndalesa, penalitete dhe gjoba për mospërmbushjen e tyre.

Operatori i shërbimit ka për detyrë të kryejë grumbullimin dhe transportimin e mbetjeve urbane që depozitohen në ambjente publike brenda zonës së kontraktuar edhe në rast se hidhen larg pikave të miratuara të grumbullimit të tyre. 

Ndërkohë, viti 2024 ishte një vit i begatë sa i përket turizmit në Shqipëri, ku u shënua një numër rekord turistësh të cilët vizituan vendin tonë.

Sipas shifrave zyrtare të bëra të ditura nga Ministria e Turizmit dhe Mjedisit, Shqipërinë e vizituan 11.7 milionë vizitorë të huaj përgjatë vitit 2024, me një rritje prej 15.2% krahasuar me vitin 2023.

Rama me te rinjte ne FIER-Në 11 maj, keni shansin të bëni histori, për vendin dhe veten tuaj.

Edi Rama: Më vjen shumë mirë që sot, Partia Socialiste këtu në qarkun që është historikisht është pagëzuar si kryeqyteti i socialistëve, i dha të rinjve dhe të rejave, jo thjesht një mesazh me fjalë, por një mesazh me shembuj që në 11 maj e kanë vetë në dorë që të jenë të superpërfaqësuar.

Një brezi mund t’i vijë ose mund të mos i vijë shansi për të bërë histori. Brezi i atyre që i dhanë goditjen e fundit regjimit komunist iu dha shansi të bëjnë histori. Ishte ai brez që në ’91-’92, me votën e tyre bënë histori, duke e futur Shqipërinë në një sistem të hapur.Në 11 maj, keni shansin të bëni histori, për vendin dhe veten tuaj.

Rama në Fier, reagon Gazment Bardhi

Deputeti i PD Gazment Bardhi, pjesë e listës së kandidatëve për qarkun e Fierit, ka reaguar pas takimit në Fier, të kryeministrit Edi Rama.

Në një postim në rrjetet sociale, Bardhi shkruan se objektivat e Edi Ramës janë si premtimet kur erdhi ne pushtet

Lista e PS në Fier si bunker ndaj SPAK!

Edi Rama paska ardhur për shëtitje sot në Fier, ku krah Belindës paska shpallur objektivat e PS në Fier! Objektivat e Edi Ramës janë fiks si premtimet e tij kur erdhi në pushtet. Njëlloj si shëndetësia falas, njëlloj si legalizimet falas, njëlloj si subvencionet në bujqësi, njëlloj si ulja e taksave apo rritja e pensioneve.

Gjatë vizitës disa orëshe harroi t’u shpjegonte qytetarëve të Fierit pse iu ka vënë në krye njeriun e dyshuar për miliona euro abuzime, njeriun që është zyrtarisht nën hetim nga SPAK për korrupsion e shpërdorim detyre, njeriun që arrogancën e ka të vetmen armë të saj. Harroi t’u shpjegojë pse strehoi në listën e kandidatëve të PS “mallrat e importit të Belindës” Ceno Klosin apo Klevis Jahajn të akuzuar më shumë se një herë për korrupsion e abuzim me pushtetin në SPAK.

Meqënëse harroi t’ua sqarojë, përgjigjen do e marrë më 11 Maj. Fieri dhe fierakët i përbuzin matrapazët, hajdutët dhe kandidatët për burg! Fieri dhe fierakët e përbuzin arrogancën!

Rama nga Fieri:Vota e 11 majit është pasaporta europiane

Kryeministri Edi Rama ka deklaruar nga Fieri se Partia Socialiste do të thyejë një rekord në vota dhe do të sigurojë së paku 10 deputetë nga ky qark.

Gjatë prezantimit të kandidatëve për deputetë, Rama tha se nuk ka shans që një tjetër forcë politike të fitojë në Fier, duke theksuar se kush nuk voton PS-në, voton kot.

Ai e quajti objektiv të arritshëm marrjen e 10 deputetëve, por shtoi se nëse PS punon më fort, mund të arrijnë më shumë se kaq. Kryeministri parashikoi një rezultat spektakolar në këtë qark.

Edi Rama: Në Fier do thyejmë rekord në vota. Në Fier nuk ka shans askush tjetër, përpos PS. Ata nuk kanë çfarë të fitojnë. Kush nuk voton PS-në, hedh votën kot.

Do jetë rezultat spektakolar. Objektivi ynë është minimumi 10 deputetë. Pastaj, nëse punojmë më fort, mund të kemi edhe më shumë se kaq deputetë në parlament.