Si po i “ushqen” Shqipëria turistët?

Turizmi po bëhet një nga faktorët më transformues të tregut ushqimor në Shqipëri. Me mbi 11.7 milionë hyrje të huaja në vitin 2024  sipas shifrave të INSTAT, sektori turistik jo vetëm që kontribuon në rritjen e PBB-së, por gjithashtu ndikon ndjeshëm në strukturën, volumin dhe sezonalitetin e kërkesës ushqimore, veçanërisht në zonat bregdetare dhe ato me potencial të agroturizmit.

Referuar një studimi të bërë nga “ALTAX”, konsumi i ushqimit nga turistët ka disa veçori strukturore që ndikojnë direkt në zinxhirin agro- ushqimor. Së pari koncentrim i lartë sezonal (korrik–shtator) ku konsumi rritet në mënyrë eksponenciale në zonat turistike në bregdet dhe zona të vizitueshme malore.

Në disa pika, si Dhërmi, Sarandë, Velipojë, Shëngjin apo Theth, popullsia multiplikohet me 3–6 herë, duke rritur ndjeshëm kërkesën për produkte të freskëta dhe përballueshmëri logjistike.

Fokus është kryesisht në ushqimet e freskëta dhe tradicionale, kryesisht lokale, i kërkuar në restorante të profilizuara në gastronomi shqiptare.

Konsumi ushqimor ditor për një turist arrin mesatarisht dy deri në 2.5 herë më shumë sesa konsumi për frymë i një banori vendas në të njëjtat zona (bazuar në analiza të tregut HORECA, Shoqata e Gastronomisë, 2024).

Vlerësohet se gjatë muajve të sezonit, konsumi total ushqimor në vend rritet me 10–15% në nivel kombëtar, por me përqendrim të lartë në qarqet Vlorë, Durrës, Lezhë, Sarandë dhe Shkodër, ku rritja mund të jetë 30–50% krahasuar me muajt jashtë sezonit.

Studimi nxjerr në pah se këto zona përballen me kapacitete të kufizuara logjistike dhe mungesë planifikimi të furnizimit, që sjell ngarkesë të rrjeteve tregtare lokale;  Rritje të çmimeve të produkteve bazë, Episode boshllëqesh furnizimi.

Kjo rritje e menjëhershme krijon jo vetëm presione mbi ofertën dhe çmime më të larta, por edhe rrit rrezikun e deformimeve të tregut lokal, sidomos kur nuk ka rezervë prodhimi ose infrastrukturë për grumbullim të shpejtë.

Sipas studimit, pa logjistikë efikase, kontraktim paraprak dhe diversifikim të burimeve të prodhimit, turizmi mund të krijojë tensione për aksesin në ushqim të popullsisë rezidente, veçanërisht në zona të thella ku mallrat transportohen nga jashtë.

Në disa raste, produkte vendase zëvendësohen nga importe afatshkurtra, duke krijuar presion mbi bilancin tregtar dhe duke humbur vlerën e shtuar të potencialit lokal.

Studimi nënvizon se turizmi në Shqipëri është një katalizator i rritjes së konsumit dhe i transformimit të kërkesës, por në mungesë të përgatitjes strukturore, mund të sjellë përçarje në furnizimin lokal, inflacion sezonal dhe presion social.

-SCAN-

Rama: Jemi shumë afër anëtarësimit në BE, plani do të realizohet plotësisht

Në një prononcim të shkurtër për mediat, në nisje të samitit BE-Ballkani Perëndimor në Shkup, kryeministri Edi Rama theksoi se vendet e Ballkanit janë sot më afër se kurrë realizimit të aspiratës për anëtarësim në BE.Kurrë nuk kemi qenë më afër realizimit të një aspirate shumë shekullore dhe më vjen mirë që ka një atmosferë pozitive në këtë drejtim. Jemi shumë afër anëtarësimit dhe besoj fort që do t’i përmbushim të gjitha detyrimet tona. Plani i përbashkët do të realizohet plotësisht,” është shprehur kreu i qeverisë shqiptare.

 U për**unua nga i ati, mamaja e vajzës së mitur në Fier kërkon ndihmë: Jemi pa strehë dhe bukë!

Tronditëse ishte ngjarja e bërë publike vetëm pak më parë, ku një 36-vjeçar është arrestuar nga policia, pasi dyshohet se ka abuzuar seksualisht me të bijën e tij vetëm 12-vjeçe. 

Në dëshminë e dhënë për mediat, mamaja e vajzës ka rrëfyer se nuk kishte asnjë dijeni mbi ngjarjen, ndërsa bën me dije se ka mësuar në polici se e bija është abuzuar që kur ishte vetëm një vogëlushe vetëm 5-vjeçare. 

Ndërkohë 30-vjeçarja në këtë situatë të rëndë, ka mbetur edhe mes 4 rrugëve. Nënë e 7 fëmijëve , në një banesë në ruajtje , ajo nuk ka asnjë të ardhur financiare. Mes lotësh apelon për dënim të ashpër për bashkëshortin dhe për ndihmë nga institucionet.

“Dua një komunikim me vajzën, ma kanë çuar në Tiranë për një muaj, dua ta shoh ta takoj. Më ka rënë dhe një hall i madh sepse burrin mbante familjen. Shtëpiaku banojmë nuk është e jona. Kërkoj ndihmë nga shteti për strehim, sepse unë nuk punoj dot sepse kam fëmijët, nuk kam asnjë të ardhur, jam të mbytem në lumë, jam mes katër rrugëve. Do bëhem e fortë për fëmijët e mij, por kërkoj ndihmën e shtetit dhe çdo shqiptari që ka dëshirë të ushqej fëmijët”, tha ajo.

Situata e zjarreve ne vend/ 24 vatra ne Fier dhe disa qytete

Gjatë 24 orëve të fundit janë raportuar 24 vatra zjarri, të cilat janë shuar të gjitha.

Këto vatra zjarri janë evidentuar në bashkitë e Vlorës, Vaut të Dejës, Malësisë së Madhe, Rrogozhinës, Durrësit, Fierit, Kuçovës, Lezhës, Kurbinit dhe Hasit.

Kryesisht zjarret kanë rënë në sipërfaqe me bimësi, ku si pajojë janë djegur rreth 9 hektarë sipërfaqe me shkurre e barishte si dhe 200 rrënjë ullinj në vatrën e evidentuar në fshatin Frakull, në bashkinë Fier.

Në dy raste zjarret janë evidentuar në dy banesa, njëra në fshatin Zagorë, bashkia Malësi e Madhe dhe tjetra në një shtëpi të pabanuar në vendin e quajtur “Mali i Kolajt”, Velipojë. si pasojë janë shkaktuar vetëm dëme materiale.
Në të gjitha operacionet për shuarjen e zjarreve u angazhuan 32 automjete zjarrfikëse dhe 223 forca operacionale.
Për ditën e sotme, nga parashikimet e Institutit të Gjeoshkencave pritet nivel rrezik “I LARTË” në qarqet; Lezhë, Durrës, Tiranë, Berat dhe Fier, ndërsa në qarqet e tjerë pritet nivel rrezik “I MODERUAR”.

I gjithë sistemi i mbrojtjes civile është në ndjekje të situatës dhe në gatishmëri për të ofruar mbështetje të menjëhershme nëse do të jetë e nevojshme.

Ftojmë qytetarët që, në këto ditë me temperatura të larta dhe rrezik të shtuar për zjarre, të tregojnë kujdes maksimal dhe përgjegjshmëri. Të shmangin çdo veprim që mund të shkaktojë zjarr, si ndezja e zjarreve në ambiente të hapura, djegia e mbetjeve apo hedhja e objekteve të ndezshme në natyrë.

Çdo rast zjarri duhet të njoftohet menjëherë pranë strukturave vendore.
Bashkëpunimi i qytetarëve është vendimtar për mbrojtjen e jetës, pronës dhe natyrës.

Pranga 36 vjecarit ne FIER/Dyshohet kreu marrëdhënie sek*uale me vajzën e tij 12 vjeçe.

Fier

Specialistët për Hetimin e Krimeve të Komisariatit të Policisë Fier arrestuan në flagrancë shtetasin Z. M., 36 vjeç, banues në fshatin Sheqishtë, Patos, pasi dyshohet se ka kryer marrëdhënie seksuale me vajzën e tij 12 vjeçe.

Materialet procedurale iu referuan Prokurorisë pranë Gjykatës së Shkallës së Parë të Juridiksionit të Përgjithshëm Fier, për veprime të mëtejshme.

‘6 minuta errësirë në mesditë’/ Ja kur do të ndodhë eklipsi më i madh diellor i shekullit të XXI

Brenda pak më shumë se dy vjetësh, qielli do të errësohet dhe miliona njerëz do të përjetojnë heshtjen e një muzg gjashtëminutësh mesditor.Ky nuk është një skenar fantastiko-shkencor, por eklipsi total diellor më i madh i shekullit të 21-të, i cili pritet të ndodhë më 2 gusht 2027.Astronomë profesionistë dhe amatorë po përgatiten me entuziazëm për këtë fenomenin unik, i cili nuk do të përsëritet në kushte kaq ideale deri në vitin 2114.

Eklipsi i 2 gushtit 2027 nuk është thjesht total, por për shkak të një përputhjeje të rrallë gjeometrike, kohëzgjatja e tij do të arrijë 6 minuta e 23 sekonda duke ja lënë pas atë të vitit 1991.

Hija e Hënës do të përshkojë mbi 15,000 kilometra, duke filluar nga Oqeani Atlantik, përmes Mesdheut, Lindjes së Mesme dhe Afrikës Lindore, për të përfunduar në thellësitë e Oqeanit Indian.

Ku do të jetë i dukshëm fenomeni?

‘Vija qendrore’ e eklipsit do të ofrojë pamje spektakolare në shumë zona:

-Në Spanjë (Cadiz, Malaga) dhe Marok (Tangier, Tetouan), eklipsi total do të zgjasë më shumë se 4 minuta.

-Në Libi dhe Bengazi, deri në 5 minuta.

-Në Egjipt, në shkretëtirë, vetëm 40 km në juglindje të Luksorit, do të arrihet koha maksimale e errësirës totale: 6 minuta e 23 sekonda.

Nga aty, hija do të vazhdojë drejt Detit të Kuq, Arabisë Saudite (Xheda, Mekë), Jemenit, Somalisë dhe më pas mbi ujërat e Oqeanit Indian.

Jashtë zonës së totalitetit, një eklips i pjesshëm do të jetë i dukshëm në pothuajse gjithë Evropën, Afrikën Veriore dhe Lindore, si dhe pjesën më të madhe të Azisë Perëndimore.

Pse zgjat kaq shumë? Shpjegimi shkencor

Kohëzgjatja e eklipsit varet nga tre faktorë kryesorë:

Distanca e Hënës nga Toka: Sa më afër të jetë Hëna, aq më e gjatë është hija.

Distanca e Tokës nga Dielli: Sa më larg të jetë Toka nga Dielli, aq më i vogël duket diametri i Diellit.

Gjeometria orbitale: Kur hija kalon ekuatorin, lëviz më ngadalë mbi sipërfaqen e Tokës.

Në vitin 2027, të tre këta faktorë përputhen në mënyrë pothuajse perfektë, Hëna është më afër, Toka është më larg Diellit, dhe hija kalon mbi rajonet ekuatoriale, duke siguruar një spektakël me kohëzgjatje dhe stabilitet të jashtëzakonshëm.

Luxori në Egjipt, duke u njohur si qyteti i faraonëve dhe tempujve të lashtë, pritet të jetë epiqendra globale e vëzhgimit atë ditë.

Agjencitë turistike kanë nisur rezervimet pranë tempujve të Ramsesit II dhe Hatshepsutit, duke e bërë vendin ideal për astrofotografi dhe dashamirës të astronomisë.

Ministri Blendi Gonxhja: Mbi 6 mijë vende të lira pune në të gjithë vendin, ja si të aplikoni

Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, lajmëron se në gjithë vendin janë hapur mbi 6000 vende të lira pune. Këto shifra ministri i ka bërë publike duke ju referuar portalit të Agjencisë Kombëtare të Punësimit edhe Aftësive.

Sipas ministrit, qindra pozicione pune në sektorë të ndryshëm janë të disponueshme për aplikim për të gjitha nivelet arsimore, prandaj çdo person duhet të bëjë një aplikim online në portalin www.puna.gov.al.

Postimi i Gonxhes:

Po kërkon punë? Mbi 6 mijë vende të lira pune në gjithë vendin të shpallura në www.puna.gov.al

Qindra pozicione në sektorë të ndryshëm janë të disponueshme për aplikim — për të gjitha nivelet arsimore.

Apliko online, shpejt dhe lehtë, në portalin www.puna.gov.al

Keni nevojë për asistencë?Drejtohuni pranë zyrës së punës më të afërt, ose na shkruani në email apo në WhatsApp për çdo pyetje apo ndihmë gjatë aplikimit.

Zjarret ne Shqiperi shkaktuan 16.75 mln euro dëme në pyje – Deri më tani flakët kanë shkumbuar gati 2800 hektarë

Temperaturat po rriten, dhe së bashku me to, po rritet edhe dëmi nga zjarret që po përfshijnë mijëra hektarë pyje në Shqipëri.

Sipas të dhënave të European Forest Fire Information System që monitoron gjendjen e zjarreve në Europë dhe përpunon statistika, deri më tani janë djegur rreth 2,800 hektarë pyje dhe kullota.

Pjesa më e madhe e këtyre zjarreve kanë ndodhur pranë qyteteve të Vlorës dhe Lezhës, sipas raportimeve të EFFIS. Dëmi ekonomik, i përllogaritur me formulën standarde të vlerësimit të dëmit nga zjarret pyjore, është afërsisht 16.75 milionë euro deri në këtë moment.

Në krahasim me vitin e kaluar, edhe pse jemi vetëm në gjysmën e parë të vitit, dëmi ekonomik nga zjarret është dukshëm më i vogël. Gjatë vitit 2024, zjarret shkaktuan dëme që kapën vlerën e rreth 280 milionë eurove në pyje dhe kullota. Viti 2024 konsiderohet një vit rekord për Shqipërinë, si për numrin e zjarreve, ashtu edhe për dëmin ekonomik që ato shkaktuan gjatë 15 viteve të fundit, sipas EFFIS.

Nga ana tjetër, Ministria e Mbrojtjes dhe Agjencia Kombëtare e Mbrojtjes Civile janë angazhuar intensivisht në monitorimin dhe parandalimin e zjarreve në Shqipëri.

Për mbështetjen e ndërhyrjes në terren, ministria ka aktivizuar 64 automjete zjarrfikëse. Ndërkohë, në qiellin e vendit po monitorohet situata në kohë reale edhe nga droni Bayraktar TB2, pjesë e modernizimit të Forcës Ajrore, i cili patrullon pa ndërprerje për të siguruar vëzhgim dhe reagim të shpejtë ndaj zjarreve.

SCAN