Me një ceremoni të ngarkuar me simbolikë dhe protokoll të lartë shtetëror, presidenti amerikan Donald Trump mirëpriti homologun e tij rus, Vladimir Putin, në Anchorage të Alaskës, në atë që u cilësua si një nga samitet më të pazakonta e më të pritura të viteve të fundit.
Të dy udhëheqësit zhvilluan një takim rreth tre orë, por në fund, pavarësisht pritshmërive dhe atmosferës festive, nuk arritën asnjë marrëveshje konkrete mbi përfundimin e luftës në Ukrainë.
Një samit mes pritshmërish të larta dhe pasigurie
Takimi nisi me një pritje të ngrohtë: avionë luftarakë amerikanë fluturuan mbi bazën ajrore Elmendorf, ndërsa një qilim i kuq dhe slogani “Në kërkim të Paqes” shoqëruan momentin e mbërritjes së Putinit. Përshëndetja mes dy presidentëve, e transmetuar drejtpërdrejt në mediat ruse dhe amerikane, u cilësua si një “shtrëngim duarsh historik”.
Megjithatë, kontrasti ishte i qartë. Në të njëjtën kohë, në Ukrainë ranë alarme për sulme ajrore me dronë dhe avionë rusë – një kujtesë e ashpër se lufta nuk ndalet nga simbolet diplomatike.
Çfarë thanë liderët?
Në konferencën për shtyp pas samitit, Trump dhe Putin përdorën gjuhë pozitive, por të paqartë.
“Patëm një takim jashtëzakonisht produktiv dhe u ra dakord për shumë pika,” tha Trump. “Disa mbeten të pazgjidhura, përfshirë njërën shumë të rëndësishme. Nuk arritëm atje, por kemi një shans shumë të mirë.” Ai shtoi se armëpushimi, që e kishte shpallur si prioritet, ende nuk është arritur, duke ia kaluar përgjegjësinë presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky: “Duhet të bëhet një marrëveshje. Ukraina duhet të bjerë dakord.”
Putin, nga ana tjetër, e paraqiti Rusinë si palë të gatshme për paqe, por me kushte. “Rusia është sinqerisht e interesuar për t’i dhënë fund konfliktit, por kjo do të jetë e qëndrueshme vetëm nëse adresohen shkaqet kryesore dhe interesat legjitime të Rusisë,” tha ai. Duke iu referuar propozimeve të Trump-it, Putin shtoi: “Siguria e Ukrainës duhet të garantohet gjithashtu. Ne jemi gati të punojmë për këtë.”
Ai nuk la pa sulmuar udhëheqësit evropianë, duke paralajmëruar se mund të “shkatërrojnë progresin e sapolindur”.
Detaje nga takimi
Fillimisht ishte planifikuar një bisedë “kokë më kokë” mes dy liderëve, vetëm me përkthyesit e tyre, por formati u ndryshua në momentin e fundit. Në tryezë u ulën edhe Sekretari i Shtetit amerikan Marco Rubio dhe i dërguari special Steve Witkoff, ndërsa pala ruse solli dy këshilltarë të lartë. Ky ndryshim, sipas burimeve, synonte më shumë transparencë mbi atë që diskutohej.
Megjithatë, një moment i vetëm mbeti privat: udhëtimi i shkurtër me limuzinën presidenciale, ku Trump dhe Putin ishin vetëm me agjentët e Shërbimit Sekret. Përmbajtja e atij dialogu mbetet e panjohur.
Rikthimi i Putinit nga izolimi
Ky ishte udhëtimi i parë i Putinit në SHBA pas një dekade, dhe i pari samit madhor që ai mbajti me një president amerikan pas pushtimit të Ukrainës. Pritja e ngrohtë e Trump-it u lexua gjerësisht si një “rikthim i Putinit nga i ftohti”, duke i dhënë fund izolimit që Moska përjetoi në skenën ndërkombëtare.
Gjestet simbolike – që nga hipja e Putinit në limuzinën e blinduar të Trump-it deri te buzëqeshjet para kamerave – u shfrytëzuan nga televizioni shtetëror rus për të përforcuar imazhin e një lideri të rikthyer në qendër të diplomacisë globale.
Hapat e ardhshëm
Trump deklaroi se do të jetë i pranishëm në një takim të mundshëm midis Putinit dhe Zelenskyt: “Të dy më duan atje, dhe unë do të jem atje,” tha ai për Fox News. Nga ana e tij, Putin la të kuptohej se takimi i ardhshëm do të mbahej në Moskë – një sugjerim që përjashton për momentin presidentin ukrainas nga bisedimet direkte.
Megjithëse nuk u arrit asnjë marrëveshje, samiti i Alaskës shënoi një moment historik: jo për përmbajtjen e tij, por për faktin që riktheu Putinin në një skenë ku ai kishte qenë i përjashtuar prej vitesh, ndërsa Trump tregoi se do të vazhdojë ta luajë rolin e ndërmjetësit kryesor në konfliktin më të madh të dekadës.
