NASA godet me anije kozmike asteroidin, ja çfarë kërkon të arrijë eksperimenti

NASA godet me anije kozmike asteroidin, ja çfarë kërkon të arrijë eksperimenti

102
SHPËRNDAJE

Sonda Dart e agjencisë amerikane të hapësirës është përplasur me një asteroid, duke e shkatërruar veten gjatë procesit.

Përplasja ishte e qëllimshme dhe e projektuar për të testuar nëse shkëmbinjtë hapësinorë që mund të kërcënojnë Tokën mund të nxirren në mënyrë të sigurt nga rruga.

Kamera e Dart ktheu një imazh në sekondë, deri në momentin e goditjes me objektivin – një objekt 160 metra i gjerë i quajtur Dimorphos.

Ajo që kishte qenë një rrymë imazhi e qëndrueshme u ndërpre ndërsa sonda u fshi.

Kontrollorët, me bazë në Laboratorin e Fizikës së Aplikuar të Universitetit Johns Hopkins (JHU-APL), shpërthyen me gëzim ndërsa Dimorphos mbushi fushën e shikimit në kamerën e Dart pak para se të zbrazej. Llogaritjet fillestare sugjerojnë se ndikimi ishte vetëm 17 metra larg qendrës së saktë të Dimorphos.

Do të kalojnë disa javë para se shkencëtarët në misionin e udhëhequr nga NASA të dinë me siguri nëse eksperimenti i tyre ka funksionuar, por Dr Lori Glaze, drejtoresha e shkencës planetare në agjencinë hapësinore, ishte e bindur se diçka e jashtëzakonshme ishte arritur.

“Ne po hyjmë në një epokë të re të njerëzimit, një epokë në të cilën ne potencialisht kemi aftësinë për të mbrojtur veten nga diçka si një goditje e rrezikshme asteroidi. Çfarë gjëje e mahnitshme; ne kurrë nuk e kemi pasur atë aftësi më parë,” tha ajo.

Dhe Dr Elena Adams, një inxhiniere e sistemeve të misionit JHU-APL, tha se “tokësorët duhet të flenë më mirë” duke e ditur se kishin një zgjidhje të mbrojtjes planetare.

Studiuesit do të përcaktojnë suksesin, ose ndryshe, duke studiuar ndryshimet në orbitën e Dimorphos rreth një asteroidi tjetër të njohur si Didymos.

Teleskopët në Tokë do të bëjnë matje të sakta të sistemit me dy shkëmbinj, ose binarë.

Para përplasjes, Dimorphos iu deshën afërsisht 11 orë e 55 minuta për të rrethuar partnerin e tij 780 metra të lartë. Kjo duhet të reduktohet me disa minuta pas përplasjes.

Dart

Sigurisht, sipas dëshmive të fotografive që riktheheshin nga 11 milionë km larg Tokës, gjithçka dukej se shkonte saktësisht sipas planit.

Sonda Dart, e cila lëviz me shpejtësinë relative prej 22,000 km/h, fillimisht duhej të dallonte shkëmbin më të vogël nga ai më i madhi. Softueri i navigimit në bord më pas rregulloi trajektoren e mbylljes me shkrepje me shtytës për të siguruar një përplasje kokë më kokë.

Shkencëtarët u magjepsën kur panë – edhe pse shkurt – format e ndryshme të dy asteroidëve.
Didymos, siç pritej, kishte një formë diamanti. Në sipërfaqen e saj kishte gurë por edhe disa zona të lëmuara.

Dr Carolyn Ernst, shkencëtarja e instrumenteve në sistemin e kamerës së Dart, ishte jashtëzakonisht e emocionuar kur pa Dimorphos.

“Duket e adhurueshme; është kjo hënë e vogël; është shumë e lezetshme”, tha ajo.

“Duket në shumë mënyra si disa nga asteroidët e tjerë të vegjël që kemi parë, dhe ata janë gjithashtu të mbuluar me gurë. Kështu që ne dyshojmë se ka të ngjarë të jetë një grumbull rrënojash, disi i konsoliduar lirshëm.”

Dart është një akronim për Testin e Ridrejtimit të Dyfishtë të Asteroidit.
Udhëheqësi i misionit JHU-APL Dr Andy Rivkin tha për BBC News:
“Kjo teknikë, e quajtur ‘teknika e ndikimit kinetik’ mund të përdoret nëse do të kishte një asteroid që do të vinte në një moment në të ardhmen. Është një ide shumë e thjeshtë: ju përplasni anijen kozmike në objektin për të cilin jeni të shqetësuar dhe ju përdorni masën dhe shpejtësinë e anijes suaj kozmike për të ndryshuar pak orbitën e atij objekti sa duhet në mënyrë që të humbasë Tokën në vend që të godasë Tokën.”

Dimorphos dhe Didymos u zgjodhën me kujdes. Asnjëra nuk ishte në një rrugë për të kryqëzuar me Tokën përpara demonstrimit dhe një ndryshim i vogël në marrëdhënien e tyre orbitale nuk do të ketë rritur rrezikun.

Por ka gurë atje që mund të paraqesin rrezik për ne.

Edhe pse sondazhet e qiellit kanë identifikuar më shumë se 95% të asteroidëve përbindësh që mund të iniciojnë një zhdukje globale nëse do të përplasen me Tokën (ato nuk do të përplasen; shtigjet e tyre janë llogaritur dhe ata nuk do t’i afrohen planetit tonë), por kjo ende lë shumë objekte të vogla të pazbuluara deri më tani që mund të krijojnë rrënim, qoftë vetëm në shkallë rajonale ose të qytetit.

S'KA KOMENTE